江西在全国首创建立乡村扶贫工作站（室）

Итальянийн мотт
Шен ц?е	italiano, la lingua italiana ладог?ар
Пачхьалкхаш	Итали  Сан-Марино  Швейцари  Ватикан
Официалан статус	Итали  Ватикан  Сан-Марино  Швейцари  Малтойн орден Регионийн йа локалан официалан мотт:  Хорвати Истрин жупани  Словени Изола Копер Пиран Организацеш:  Европин барт Латинан Барт
Нисдеш организаци	L’Accademia della Crusca
Мотт буьйцурш	70 млн герга
Рейтинг	18
Статус	кхерамзаллехь
Классификаци
Категори:	Евразин меттанаш
Х?инди-Европин меттанаш Романийн тоба Итало-романийн бухара тоба
Йоза	латиница
Меттанийн кодаш
ГОСТ 7.75–97	ита 235
ISO 639-1	it
ISO 639-2	ita
ISO 639-3	ita
WALS	ifi, ita
Ethnologue	ita
Linguasphere	51-AAA-q
ABS ASCL	2401, 24
IETF	it
Glottolog	ital1282
Х?окху маттахь Википеди

Юьхьанцарчу классашкахь ?амош хилла итальянски курсив .

Итальянийн мотт (lingua italiana) — Италин официалан мотт бу.

Йоза

Коьрта йаззам: Итальянийн абат

Итальянийн абат (alfabeto)

Элп	Алар	Ц?е (ит.)	Ц?е (нох.)
A a	[a]	a	а
B b	[b]	bi	би
С с	[k], [?]	с?	чи
D d	[d]	di	ди
E e	[e], [?]	e	э
F f	[f]	effe	эффе
G g	[g], [?]	gi	джи
H h	хьажа тексте	acca	акка
I i	[i], [j]	i	и
L l	[l]	elle	элле
M m	[m]	emme	эмме
N n	[n]	enne	энне
O o	[o], [?]	o	о
P p	[p]	pi	пи
Q q	деккъа цхьаьна qu [kw]	cu	ку
R r	[r]	erre	эрре
S s	[s], [z]	esse	эссе
T t	[t]	ti	ти
U u	[u], [w]	u	у
V v	[v]	vu	ву
Z z	[?], [?]	zeta	дзета
Деккъа кхечу меттанашкара девлла дешнаш д?аяздан
J j	[j]	i lunga	и лунга
K k	[k]	cappa	каппа
W w	[v], [w]	vu doppia	ву доппиа
X x	[ks]	ics	икс
Y y	[i], [j]	i greca	и грека

Итальянийн матто лелайо латинан абат т?етоьхна диакритикашца. Яьржина ю иштта диграфаш.

Элпаш c, g билгалдоху аьзнаш [k], [g] хьалхарчу мог?анера доцучу мукъа аьзнашна хьалха (o, u, a), ткъа мукъа аьзнашна e, i уьш доьшу [?] а, [?] а. Цхьаьна ?ci, gi + мукъа аз? элп i ца доьшу, ткъа билгал бен ца доккху дешар c, g аффриката сашша (ciao 'салам'/'?ие шайна' ['?ao]), нагахь i уозош дацахь. Цхьаьна элпаш cie, gie х?инцалерачу маттахь ца къаьста аларца ce, ge([?e] а, [?e] а). Уьш леладо цхьадолчу орамашкахь (cieco 'б?аьрзе', х?унда аьлча ceco 'чехийн' ду) а, зударийн родера дукхаллин терахьехь мукъа аьзнашна т?ехьа: valigia 'т?оьрмиг', дукх. т. valigie (valige дац). Триграф sci билгалдоккху [?].

Аьзнаш [k], [g] i, e хьалха хилча билгалдоккху ch, gh (дуста иштта sch [sk]): ghiaccio 'ша' [g^jja?:o], che [k^je] 'х?у'.

h элпан шен аз дац. Иза леладо диграфашкахь ch, gh (триграфехь sch), т?еэцначу дешнашкахь, айдардешнашкахь (ahi 'х?ун дие'), ткъа иштта, хандешан кеп билгалъяккха avere 'хила' омонимаш йолчу кхечу дешнех: ho 'сан ю' (o 'я'), hai 'хьан ю' (ai — предлоган цхьаьнатоьхна кеп a а артикль i а), ha 'цуьна ю' (a 'к'), hanno 'церан ю' (anno 'шо').

Диграфаш gl а, gn а билгалдоху палаталан сонанташ [?] ('лль') а, [?] ('нь') а. i доцург [?] муьлххачу мукъа озаца цхьаьна, яздар доьху триграф gli: дус. gli [?i] ('льи') — артикль i хийцаялар, йа 'цунна'; амма migliaia [mi'?aja] ('милья?я') 'эзар'.

Элп q лела ца до qu кепара бен, цуо билгалдоккху [kw]. Шала дар qu триграф cqu санна хуьлу: acqua 'хи', nacque 'иза вина' (йукъарадаккхар: soqquadro 'низам ца хилар', biqquadro 'бекар').

Элпаш i а, u а билгалдаха тарло мукъа аьзнаш [i] а, [u] а, ткъа иштта глайдаш [j] а, [w] а. Дукха хьолах кхечу мукъа озан уллехь цуо билгалдоху глайдаш, нагахь иза уозош дацахь йа юьцург суффикс -ia яцахь. И уозор йозанехь билгал ца доккху: Russia ['rus.si.a] 'Росси', амма trattoria [trat.to.'ri.a] 'трактир'. Дус. capìi [ka.'pi.i] 'со кхетта'.

e, o элпашка билгалдахало алсамо къевлина [e], [o], алсамо къевлина а [?], [?]. Нагахь царна т?ехула акутан йа грависан хьаьрк ца латтахь, уьш къаста ца ло: legge 'закон' ([le?:e]), амма legge 'цуо йоьшу' ([l??:e]).

Акутан а, грависан хьаьркаш лелайо уггар хьалха, т?ехьара слог уозо езар гойтуш, цу т?е уозо деза мукъа аз — i, u йа a делахь, даиман лелайо гравис: città 'г?ала', gioventù 'къуоналла', capì 'иза кхетта'. Нагахь мукъа аз йукъара барамехь уозо дезахь, диллина хилар гойтуш лелайо гравис, ткъа къевлина гойтуш — акут: perché 'х?унда' [per'ke], tè [t?] 'чай'.

Цул сов, акут а, гравис а хьаьркаш х?иттайо цхьайолчу юьззина уозош йолчу кепашна, уьш уозош доцу дешнийн омографех къастаялийта: dà 'цуо ло', da 'т?иера', sì 'х?аъ', si '-ся' (дус. кхин а è 'иза ду', e 'а').

Элп j леладо цхьа мог?а т?еэцначу дешнашкахь а, доларчу ц?ерашкахь а ламастан яздар ?алашдеш (дус. Juventus). Шира тексташкахь хаало j дукхаллийн терахьера ц?ерийн чеккхенгахь -io: principj 'долораш' (морфологехь principi-i, дус. principio 'юьхьиг').

Литература

• Berloco, Fabrizio. The Big Book of Italian Verbs: 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses. With IPA Transcription, 2nd Edition. — Lengu, 2018. — ISBN 978-8894034813.
• Serianni, Luca. Italiano. Grammatica, sintassi, dubbi. / Serianni, Luca, Castelvecchi, Alberto. — Milan : Garzanti, 1997.
• Berruto, Gaetano. Sociolinguistica dell'italiano contemporaneo. — Roma : Carocci, 1987.